2003:
Το 2003 πάρθηκε μια σημαντική πρωτοβουλία για το βαλλόμενο πολύμορφα αρχαιότατο θεσμό των Ενόρκων.
Παρακάτω αναρτούμε τη Διακήρυξη, άρθρα που προηγήθηκαν ή ακολούθησαν και μια από τις αντιδράσεις στην εφημερίδα ΒΗΜΑ 30/3/2003, στήλη Διόδωρος Κυψελιώτης.
Προτρέπουμε τη διαρκή στήριξη,ανάδειξη, αναβάθμιση.
Αθήνα 4/3/2003
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ
ΓΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΞΗ
ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ
ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ δέχεται πάρα πολλές και πολύπλευρες άδικες επιθέσεις, ως θεσμός αλλά και ως πρόσωπα που συμμετέχουν στα ΜΙΚΤΑ ΟΡΚΩΤΑ (Μ.Ο.), ιδιαίτερα τε-λευταία κατά την ψήφιση του αντιτρομοκρατικού νόμου, μετά από τις εξελίξεις για τη 17Ν και με αφορμή συγκεκριμένες δίκες.
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ, με ρίζες στην Αθηναϊκή Δημοκρατία, δημιουργήθηκε μετά από διαπίστωση αιώνων ότι είναι αναγκαία μια άλλη λειτουργία στη δικαιοσύνη, απαραίτητη ώστε να αντιμετωπισθούν υπαρκτά-μεγάλα αρνητικά προβλήματα, εξ αιτίας της ΜΗ ανεξαρτησίας της.
Η συνταγματική κατοχύρωση του ΘΕΣΜΟΥ επιβεβαιώνει αυτή την αναγκαιότητα.
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ έχει παγκόσμια εφαρμογή, εκτός των δικτατορικών και γενικά ανελεύθερων καθεστώτων. Επίσης περιορίζεται ο ρόλος του ή η αριθμητική σύνθεση, ΟΤΑΝ ΕΠΙΔΙΩΚΕΤΑΙ «ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» άλλων κέντρων εξουσίας στη δικαιοσύνη.
Η, και συνταγματικά, ανάδειξη του ΘΕΣΜΟΥ, αλλά και τα προβλεπόμενα ελάχιστα προσόντα των ΕΝΟΡΚΩΝ (απολυτήριο δημοτικού-λυκείου) αποδεικνύουν την ιστορική εμπειρία και σο-φία, για την ανθρώπινη ικανότητα να διαμορφώνει, και, δικανική πεποίθηση.
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ είναι ο πυρήνας της Δημοκρατίας. Θεσμός Ανεξαρτησίας, Δια-φάνειας, Κοινωνικής Συμμετοχής, Ελέγχου, Αυτονομίας και δίνει τη δυνατότητα διαρκούς «κοινωνικής εκπαίδευσης». Άμεσος σκοπός του η απονομή δικαιότερης δικαιοσύνης.
Ο ΕΝΟΡΚΟΣ, αν και θα έπρεπε να θεωρείται από τις κορυφαίες ανθρώπινες και τιμητικές λει-τουργίες, αντιμετωπίζεται συχνά σαν υπηρεσιακή δυσμένεια, βάρος, αγγαρεία, χάσιμο χρό-νου, κόστος. Σ’ αυτό συντελούν η άγνοια για το ρόλο και την αξία του θεσμού, η διαρκής υπο-νόμευση, η μεθοδευμένη συκοφαντία, τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ένορκοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, η έλλειψη βούλησης για την αντιμετώπισή τους κ.α.
Οι επιθέσεις που δέχεται ο ΘΕΣΜΟΣ αλλά και οι ίδιοι οι ΕΝΟΡΚΟΙ, ΔΗΛΑΔΗ Ο ΛΑΟΣ, προέρ-χονται από φορείς της εκτελεστικής, της νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας. Επίσης από με-σα ενημέρωσης, «κέντρα» και παράγοντες που επιθυμούν-επιδιώκουν ελεγχόμενη δικαιοσύνη.
Η κατάργηση του ΘΕΣΜΟΥ με την ψήφιση του «Τρομονόμου», οι προτάσεις για αριθμητική ανατροπή (από 4 σε 3 ή 2) και τα όσα προσβλητικά συνοδεύουν την «τεκμηρίωση των επι-χειρημάτων», αποτελούν ύβρη κατά του (ΑΝΙΚΑΝΟΥ) λαού, πλήγμα κατά του θεσμού, της Δημοκρατίας και οδηγούν σε οπισθοδρόμηση.
Παρά τις δυνατές και σημαντικότατες φωνές στήριξης του ΘΕΣΜΟΥ σε όλα τα πολιτικοκοι-νωνικά επίπεδα, η ανάγκη ουσιαστικότερης υπεράσπισης του, αλλά και των ίδιων των ΕΝΟΡΚΩΝ, καθίσταται αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε.
Οι παρακάτω υπογράφοντες (πρώην αλλά και διαρκώς υποψήφιοι ένορκοι) πήραμε την απόφαση για συγκρότηση ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ με στόχους:
α) Τη Συλλογική Έκφραση των Ενόρκων, από στηρίζοντες την ύπαρξη και διεύρυνση του ΘΕΣΜΟΥ.
β) Τη διαρκή προβολή και ανάδειξη της σημασίας του, σαν η ουσία της «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ».
γ) Τη διεκδίκηση άμεσης επαναφοράς στην κατάσταση προ της ψήφισης του «Τρομονόμου», τη διεύρυνσή του και την αριθμητική αύξηση από 4 σε 5 ή 6 κλπ, στη σύνθεση των Μ.Ο.
δ) Την ανάδειξη και διεκδίκηση λύσης των προβλημάτων των Ενόρκων πριν αλλά και την
άσκηση των καθηκόντων τους, με την εργασία τους, οικονομικά κλπ.
Αφού προηγηθεί ευρύτερη ενημέρωση και γίνουν οι αναγκαίες προετοιμασίες, θα οργανωθεί συγκέντρωση-συνέλευση για αποφάσεις ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ.
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ
Δ/νση ιστοσελίδας: users.in.gr/enorkoi e-mail: enorkoi@in.gr τηλ. 6937179122 - 6973497187
Πληροφορίες: Βράκας Στράτος, Γιαννικάκη Ρένα, Ζωχιός Γιάννης, Θανάκος Γιώργος, Καραθανάσης Κυριάκος.
Απάντηση σε σχόλια
στην εφημερίδα ΒΗΜΑ 30/3/2003,
στήλη Διόδωρος Κυψελιώτης,
(αναζητείται το δημοσίευμα)
Αθήνα 4/4/2003
Κύριε Διόδωρε
Δεν σας γνωρίζω, αν και σας διαβάζω. Ούτε ξέρω αν το «Κυψελιώτης» είναι ψευδώνυμο.
Διάβασα όμως στις 30/3/2003 στη στήλη σου, στο ΒΗΜΑ, πως με… σκέφτεσαι «…πόσο θα υπόφερα, πόσο θα φοβόμουνα…», αν είχα την ατυχία να ξανακληρωθώ ένορκος στο δικαστήριο για την 17ν.
Σε ευχαριστώ! Σε διαβεβαιώνω όμως ότι έχω τα ίδια αισθήματα για σένα. Σκέφτομαι πόσο υποφέρεις, πόσο φοβάσαι να… γράφεις «δίκαια».
Θεωρώ ότι αν γράφεις δίκαια σύμφωνα με τη συνείδησή σου, είναι το ίδιο σαν να αποδίδεις δικαιοσύνη σύμφωνα με τη συνείδησή σου.
Άρα λοιπόν βρίσκεσαι στην ίδια θέση με έναν ένορκο, γι αυτό και τον… καταλαβαίνεις και του… συμπαραστέκεσαι.
Αλλά, συγνώμη, ξέχασα: «Αυτή είναι η δουλειά σου…» και, ότι… και αν τραβήξεις, δεν σε πτοεί, σαν «τους τακτικούς δικαστές…».
Και για να… σοβαρευτούμε,
έχω μια ερώτηση: Το καταρρακωμένο κύρος της δικαιοσύνης οφείλεται στους ενόρκους; Μήπως ο θεσμός και οι ένορκοι βάλλονται τόσο σκληρά γιατί διασώζουν κάτι από τη δικαιοσύνη, γεγονός που ταράζει όσους τη θέλουν υποχείριο;
Και κάτι ακόμα: ΤΟ ΒΗΜΑ δε βρήκε μια σελίδα να δημοσιεύσει τη «ΔΙΑ-ΚΗΡΥΞΗ» (που πήρε με e-mail) της ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ, ούτε παλαιότερα σχετικό άρθρο μου. Αντίθετα φρόντισε να πετάξει τα βέλη του μέσο του «Διόδωρου».
Θα θέλαμε πάντως να μάθουμε πως τεκμηριώνετε τις θέσεις σας αυτές. Και βέβαια, ελπίζω να προτείνετε στο ΒΗΜΑ να δημοσιεύσει (εκτός και… κινδυνεύετε) και τις απόψεις αυτών που συκοφαντούνται. Των… φοβισμένων! Να σας πουν: ούτε φοβούνται, μήτε υποφέρουν.
Αντίθετα φοβούνται και υποφέρουν από αυτούς που υπονομεύουν θεσμούς δημο-κρατίας, διαφάνειας, λαϊκής συμμετοχής, δικαιοσύνης…».
Γιάννης Ζωχιός
-Μέλος της ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ
-Πρώην (για 7 μήνες) και διαρκώς υποψήφιος Ένορκος.
Τηλ. 6937179122 (ιστοσελίδα: users.in.gr/izochios e-mail: izochios@in.gr )
Σημ. Σε διαβεβαιώνω, αν ήμουν ένορκος στη δίκη για την 17ν, η αλήθεια θα έφθανε αρκετά ψηλά, γιατί θα ρωτούσα και δεν θα στεκόμουν απλώς ακροατής, που μάλιστα θα… φοβόταν να ακούσει-διαβάσει τα ΜΜΕ. Ούτε θα με τρόμαζε η παρουσία τους, γιατί δε θα φοβόμουν την αλήθεια. Θα είχα επιπλέον την κοινωνική νομιμοποίηση να ρωτήσω τους «επιθετικούς» για όσα ίσως δεν… ρωτηθούν.
Η «ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ» κλπ υπάρχει στην ιστοσελίδα: users.in.gr/enorkoi
Η στήλη «Διόδωρος, στο επόμενο κυριακάτικο ΒΗΜΑ (6/4/0), δημοσίευσε περιληπτικότατη την απάντηση του Γιάννη Ζωχιού
Άρθρο που προηγήθηκε
της Διακήρυξης
Αθήνα 26/09/02
Του ΓΙΑΝΝΗ ΖΩΧΙΟΥ
Πρώην ενόρκου ΜΟΔ
ΧΩΡΙΣ ΕΝΟΡΚΟΥΣ
Για ΜΗ Δίκαιες Δίκες
ΜΗΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΟΙ ΕΝΟΡΚΟΙ ΝΑ «ΟΡΓΑΝΩΘΟΥΝ» ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΑΣΠΙ-ΣΟΥΝ ΤΟ ΘΕΣΜΟ, ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Ν’ ΑΝΤΙ-ΜΕΤΩΠΙΣΟΥΝ ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗΣ ΥΒΡΗ, ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ;
Σαν πρώην ένορκος ( 6 μήνες στη δίκη ΚΡΑΜΠΗ-ΚΡΑΛΛΗ-ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ… ), αλ-λά και διαρκώς υποψήφιος ένορκος, αισθάνομαι ότι υβρίζομαι και προσβάλλομαι στον υπέρ-τατο βαθμό, όπως πιστεύω αισθάνονται τα εκατομμύρια των Ελλήνων που έχουν διατελέσει ή είναι, οποιαδήποτε στιγμή, υποψήφιοι ένορκοι.
Υβρισμένος λοιπόν είναι ο ίδιος ο Ελληνικός λαός.
Υβριστές; Εκτελεστική εξουσία και βουλή (ο λαός είναι άξιος στιγμιαία, όταν εκλέ-γει κυβέρνηση-βουλευτές, αλλά μετά ανάξιος να έχει κρίση), οι «ειδικοί» κριτές των ΜΜΕ, παράγοντες της πολιτικής και οικονομικής ζωής, εισαγγελείς, τακτικοί δικα-στές, νομικοί. Αυτοί δηλ. που, ιστορικά, έχουν κάνει τα πάντα για να αμφισβητεί-ται έντονα η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και να υπονομεύεται το κύρος της.
Αυτή την αμφισβήτηση προσπάθησε να αντιμετωπίσει ο συνταγματικός νομοθέτης, με το θεσμό των Ενόρκων. Το σημαντικότερο, έκρινε να είναι η πλειοψηφία.
Και αυτό είναι πολύ σοφό, αφού δεν χρειάζονται νομικές γνώσεις για να κρίνει κανείς την ενοχή ή όχι του κατηγορουμένου.
Το αίσθημα της ανεξαρτησίας, η ικανότητα αντίληψης, κρίσης, ανάλυσης, σύνθεσης και η προσπάθεια αποκάλυψης της αλήθειας κατά την ακροαματική διαδικασία, είναι αρκετά. Όπου χρειάζεται ειδική νομική γνώση, οι τακτικοί δικαστές υποχρεούνται, και σαν τεχνοκράτες, να ενημερώνουν τους ενόρκους.
Όλοι όμως γνωρίζουμε πως, η ένταση των υβριστικών επιθέσεων κατά των ενόρ-κων, από την περίοδο ψήφισης του «τρομονόμου» (ιστορικό ατόπημα της Βουλής) μέχρι την προχθεσινή αθώωση του ΛΕΣΠΕΡΟΓΛΟΥ, οφείλεται κύρια στη ΔΥΝΑ-ΜΗ των ενόρκων ν’ αποφασίζουν αντίθετα απ’ αυτά που επιθυμούν η πολύμορφη Εξουσία, όσοι μεθοδεύουν να είναι η δικαιοσύνη εκτελεστικό τους όργανο κι εκεί-νοι (δικαστές-εισαγγελείς) που δεν δοξάζουν το επάγγελμά τους.
Ο θεσμός των ενόρκων αναδεικνύει και ανυψώνει το ρόλο του λαού απέναντι στην κάθε μορφής εξουσία. Αποτελεί μια εγγύηση περιορισμού της αυθαιρεσίας της εξουσίας στον πολύ ευαίσθητο και πολύπαθο χώρο της δικαιοσύνης. Επιβεβαιώνει την ικανότητα και δυνατότητα του λαού για αυτοκυβέρνηση, αυτοθέσμιση. Είναι θεσμός δημοκρατίας, αυτονομίας, διαφάνειας, κοινωνικής συμμετοχής και ελέγχου. Θεσμός διαρκούς «εκπαίδευσης» του λαού για να αυτοκυβερνηθεί.
Όπου όμως δημιουργούνται τέτοιοι θεσμοί υπονομεύονται από αυτούς που δεν αντέχουν να ελέγχονται ή να μειώνεται η εξουσία και η αυθαιρεσία τους.
Στην περίπτωση της δικαιοσύνης η υπονόμευση της λαϊκής συμμετοχής κορυφώ-νεται, λόγω του ειδικού της ρόλους. Για να μην είναι ανεξάρτητη.
Υπονομεύεται, απ’ αυτούς που οφείλουν να βοηθούν το θεσμό με κάλυψη νομικών κενών, επέκταση, βελτίωση (αύξηση σε 5 ή και 6), ενημέρωση των ενόρκων από πριν για διαδικασίες, ρόλους, υποχρεώσεις, δικαιώματα και βέβαια αντιμετώπιση οικονομικών, υπηρεσιακών και άλλων προβλημάτων (ενός συναδέλφου π.χ., επειδή ήταν ένορκος, του αφαιρέθηκε η θέση προϊσταμένου).
Πεποίθησή μου είναι πως, αν «οργανωθεί» μια ΜΗ δίκαια δίκη, αυτό μπορεί να επιτευχθεί με παρέμβαση αποκλειστικά, σχεδόν, στους τακτικούς δικαστές και εισαγγελείς. Αν π.χ. έχουν γίνει συμφωνίες με μέλη της 17Ν ή υλοποιηθούν απαι-τήσεις ξένων και ντόπιων δυνάμεων για συγκεκριμένες ποινές, αυτά μπορούν να υλοποιηθούν μόνο με παρέμβαση στους τακτικούς δικαστές.
Αντίθετα, η δυνατότητα «παρέμβασης» στους ενόρκους είναι ελάχιστη γιατί ο χρόνος είναι περιορισμένος, δεν είναι γνωστή η προσωπικότητά τους και το ρίσκο αυτού που θέλει να παρέμβει είναι μεγάλο. Δεν βρίσκονται κάτω από ιεραρχική σχέση στη δομή της δικαιοσύνης, δεν φοβούνται αρνητικές βαθμολογικές και υπηρεσιακές κρίσεις για προαγωγές από ανωτέρους δικαστικούς που κρίνουν τους δικάζοντες. Δεν υπάρ-χει: η φιλική σχέση που δημιουργείται μακροχρόνια μεταξύ όλων των παραγόντων στη δικαιοσύνη, το αίσθημα της συναδελφικής αλληλεγγύης και δεν διεκδικούν ανώτατες δικαστικές θέσεις, που «προσφέρονται» από κυβερνήσεις και κόμματα.
Ακόμη, κρίνουν ως η υπόθεση που δικάζουν να τελειώνει με αυτούς και όχι με τη λογική: «άστο καημένε, ας βγάλουν το φίδι οι… παραπάνω».
Αξίζει να απαντηθεί ένας προβληματισμός: Υπάρχει «κίνδυνος» για τον τακτικό δικαστή, που θ’ αποφασίσει αντίθετα από την… έφεση και την αναίρεση, όταν αυτοί που τον βαθμολογούν και τον προάγουν είναι πχ οι αναιρούντες;
Ακούγεται το επιχείρημα: «Ο ένορκος απειλείται, φοβάται για την οικογένειά του» αλλά και υπονοούνται διάφορα προσβλητικά. Η απάντηση: Αν υπάρχουν απειλές, γιατί ο τακτικός δικαστής δεν απειλείται ούτε φοβάται; Αποκτάει άλλες ανθρώπι-νες ιδιότητες μόλις γίνει δικαστής; Αντίθετα, γιατί ο ένορκος «τρέμει» μόλις γίνει δικαστής;
Επιτέλους, κάποιοι «μύθοι» πρέπει να… αυτοαναιρεθούν. Οι δικαστές κάνουν ένα σημαντικό (όπως πολλοί άλλοι) επάγγελμα, που κρίνονται όμως αν το ασκούν δίκαια ή όχι. Η αξιοπρέπεια και το κύρος των δικαστών εξαρτάται από τις πράξεις τους μό-νο και όχι από την έπαρση της… απόστασης, του… ύψους της Έδρας ή της «ταύ-τισής» τους με «θεούς δικαιοσύνης». Δεν αποκτούν αξιοπρέπεια από τις κολακείες όσων τους κρίνουν με βάση τι τους συμφέρει και κύρια αν εκτελούν τις εντολές τους.
Θεωρώ επικίνδυνες τις θέσεις, που εκφράστηκαν και από τον Πρόεδρο των εισαγγελέων στις 19/09/2002, για το θεσμό των ενόρκων και την ανάγκη μείωσης του αριθμού τους. Ο Πρόεδρος, επιπλέον, αλλοίωσε συνειδητά μια πραγματικότητα, λέ-γοντας ότι οι ένορκοι διαμορφώνουν πεποίθηση απ’ όσα… άκουγαν στα ΜΜΕ, ενώ γνωρίζει πολύ καλά ότι, όλοι οι δικαστές στα Μικτά Ορκωτά ενημερώνονται, σχετικά με την υπόθεση, επίσημα και για πρώτη φορά όταν ανεβαίνουν στην έδρα, αφού όλοι κληρώνονται.
Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι η απόφαση των ΜΟΔ, την οποία συντάσσει μόνος του ο πρόεδρος, έστω και αν ανήκει στην μειοψηφία. Τίθεται το ερώτημα: Αν ο πρόεδρος είναι αντίθετος στο θεσμό των ενόρκων κι έχει μειοψηφήσει, μπορεί να οδηγηθεί στον… πειρασμό «κακογραμμένης» απόφασης, προκειμένου να την κατά-στήσει ευάλωτη και να δυσφημίσει το θεσμό;
Δικαστές, εισαγγελείς, δικηγόροι, κόμματα, παράγοντες κλπ, μόνοι και με τις οργά-νωσεις τους , μπορούν να προωθούν τις απόψεις τους, να επιτίθενται ή να αμύνονται.
Αντίθετα, οι ένορκοι δεν έχουν κάποια εκπροσώπηση. Είναι ανυπεράσπιστοι, ατομικά και σαν θεσμός. Όσα λέγονται ενάντιων τους αυτή την περίοδο ανενδοίαστα, έχουν ξεπεράσει τα όρια ακόμη και της κακόπιστης κριτικής.
Μήπως πρέπει οι ένορκοι να δημιουργήσουν την ΕΝΩΣΗ τους; Μήπως πρέπει να παρθεί μια πρωτοβουλία για οργανωμένο αντίλογο και απάντηση στους υβριστές;
Σύντομα, θα υπάρξουν εξελίξεις σ’ αυτό το μεγάλο θέμα για τη δημοκρατία, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, την υπεράσπιση της λαϊκής κυριαρχίας, την αντίσταση του υβριζόμενου λαού.
Γιάννης Ζωχιός
Πρώην Αντ/δρος ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, Επίτ. Πρόεδρος. Ομοσπονδίας Κερκυραίων Αττικής, υποψήφιος βουλευτής: ΛΑΪΚΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ και ΠΑΣΟΚ, συγγραφέας. Τηλ. 0937179122
Άρθρο που ακολούθησε
της Διακήρυξης
ΧΩΡΙΣ ΕΝΟΡΚΟΥΣ;
ΠΡΟΘΕΣΗ
ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΚΑΙΕΣ ΔΙΚΕΣ
Του ΓΙΑΝΝΗ ΖΩΧΙΟΥ
-Μέλους της ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ
ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ
-Πρώην ενόρκου ΜΟΔ
Σαν πρώην ένορκος (για 6 μήνες), αισθάνομαι ότι υβρίζομαι και προσβάλλομαι, όπως πιστεύω αισθάνονται εκατομμύρια Ελλήνων που έχουν διατελέσει ή είναι- οποιαδήποτε στιγμή- υποψήφιοι ένορκοι, χωρίς να μπορούν ν’ αμυνθούν.
Υβριστές αυτοί που, διαχρονικά, έχουν κάνει τα πάντα να αμφισβητείται έντονα η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης δηλ. «παράγοντες», εκτελεστική εξουσία και βουλή, «ειδικοί» κριτές των ΜΜΕ, εισαγγελείς, δικαστές, νομικοί.
Την αμφισβήτηση στη δικαιοσύνη προσπάθησε να αντιμετωπίσει ο νομοθέτης με το θεσμό των Ενόρκων. Το σημαντικότερο, έκρινε να είναι πλειοψηφία αφού δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις για να κρίνει κανείς την ενοχή ή όχι του κατηγο-ρουμένου.
Το αίσθημα της ανεξαρτησίας, η ικανότητα αντίληψης, κρίσης, ανάλυσης, σύνθεσης και η προσπάθεια αποκάλυψης της αλήθειας κατά την ακροαματική διαδικασία, είναι αρκετά. Όπου χρειάζεται ειδική γνώση, οι τακτικοί δικαστές υποχρεούνται, και σαν τεχνοκράτες, να ενημερώνουν τους ενόρκους.
Όλοι όμως γνωρίζουμε πως, η ένταση-ειδικά τελευταία-των υβριστικών επιθέ-σεων, οφείλεται κύρια στη ΔΥΝΑΜΗ των ενόρκων ν’ αποφασίζουν αντίθετα απ’ αυτά που επιθυμεί η πολύμορφη Εξουσία.
Ο θεσμός των ενόρκων αποτελεί εγγύηση περιορισμού της αυθαιρεσίας της εξου-σίας στον πολύπαθο χώρο της δικαιοσύνης. Είναι θεσμός δημοκρατίας, αυτονομίας, διαφάνειας, κοινωνικού ελέγχου και διαρκούς «εκπαίδευσης» του λαού για «αυτοκυβέρνηση». Όπου όμως δημιουργούνται τέτοιοι θεσμοί υπονομεύονται.
Στην περίπτωση της δικαιοσύνης η υπονόμευση κορυφώνεται απ’ αυτούς που οφεί-λουν να βοηθούν το θεσμό με κάλυψη νομικών κενών, επέκταση και αύξηση (σε 5 ή 6), ενημέρωση των ενόρκων από πριν για διαδικασίες, ρόλους, υποχρεώσεις, δικαιώ-ματα και βέβαια αντιμετώπιση οικονομικών, υπηρεσιακών και άλλων προβλημάτων.
Πεποίθησή μου είναι πως, αν «μεθοδευτεί» μια ΜΗ δίκαια δίκη, αυτό μπορεί να επιτευχθεί με παρέμβαση κύρια στους τακτικούς δικαστές και εισαγγελείς.
Αντίθετα, η δυνατότητα «παρέμβασης» στους ενόρκους είναι ελάχιστη γιατί ο χρόνος είναι περιορισμένος, δεν είναι γνωστή η προσωπικότητά τους και το ρίσκο, αυτού που θέλει να παρέμβει, είναι μεγάλο. Δεν βρίσκονται κάτω από ιεραρχική σχέση και δεν φοβούνται αρνητικές κρίσεις για προαγωγές. Δεν υπάρχει ειδική σχέση όπως αυτή μεταξύ των παραγόντων στη δικαιοσύνη και το αίσθημα της συναδελφικής άλληλεγ-γύης. Δεν διεκδικούν ανώτατες θέσεις που «προσφέρονται» από κυβερνήσεις-κόμ-ματα και, κύρια, κρίνουν σαν η υπόθεση που δικάζουν να τελειώνει μ’ αυτούς.
Ακούγεται το επιχείρημα: «Ο ένορκος απειλείται, φοβάται για την οικογένειά…». Η απάντηση: Αν υπάρχουν απειλές, γιατί ο τακτικός δικαστής δεν απειλείται ούτε φοβάται; Αποκτάει άλλες ανθρώπινες ιδιότητες μόλις γίνει δικαστής; Και γιατί αυτό δεν ισχύει και για τους Ενόρκους; Επιτέλους, κάποιοι «μύθοι» πρέπει να… αυτοαναιρεθούν. Οι δικαστές κάνουν ένα σημαντικό (όπως πολλοί άλλοι) επάγγελμα, που κρίνονται όμως αν το ασκούν δίκαια ή όχι. Οι κολακείες που ακούγονται, πρέπει και να… επιβεβαιώνονται.
Οι ένορκοι δεν έχουν κάποια εκπροσώπηση. Είναι ανυπεράσπιστοι σαν θεσμός, αλλά και ατομικά. Όσα γίνονται και λέγονται αυτή την περίοδο, ανενδοίαστα, έχουν ξεπεράσει τα όρια και της κακόπιστης κριτικής. Γι αυτό είναι ανάγκη να ακουσθούν.
Ήδη συγκροτήθηκε ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΝΟΡΚΩΝ, η οποία έστειλε στα ΜΜΕ τη διακήρυξή της στις 4/3/2003.
Γιάννης Ζωχιός (6937179122)
Δ/νση ιστοσελίδας ενόρκων: users.in.gr/enorkoi e-mail: enorkoi@in.gr
Κύριε ΦΥΝΤΑΝΙΔΗ.,
Σας στέλνω ένα άρθρο μου για το θεσμό των ΕΝΟΡΚΩΝ.
Επίσης σας στέλνω ξανά τη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ που σας στάλθηκε στις 4/3 με e-mail.
Σας ευχαριστώ
Γ. Ζωχιός (6937179122)
