Το χρώμα της έρευνας Νόμπελ Χημείας για το «δώρο» της φθορίζουσας μέδουσας

Reuters

Οι ερευνητές χρησιμοποιούν τη GFP για να χρωματίσουν επιλεκτικά ιστούς των πειραματόζωων

Στοκχόλμη

Δύο Αμερικανοί και ένας Ιάπωνας τιμώνται με το βραβείο Νόμπελ Χημείας 2008 για το έργο τους στην «πράσινη φθορίζουσα πρωτεΐνη», ή GFP, η οποία σήμερα χρησιμοποιείται ευρέως στην έρευνα για να χρωματίσει συστατικά και διαδικασίες ζωντανών κυττάρων. Το βραβείο θα μοιραστούν εξίσου ο Οσάμου Σιμογκούρα, 80 ετών σήμερα, ο 61χρονος Μάρτιν Τσάλφι και ο 56χρονος Ρότζερ Τσιέν, ανακοίνωσε την Τετάρτη η επιτροπή των Νόμπελ στην Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας. Η πράσινα φθορίζουσα πρωτεΐνη, που λάμπει έντονα όταν δεχθεί υπεριώδη ακτινοβολία, ανακαλύφθηκε το 1962 από τον Σιμογκούρα στην όμορφη μέδουσα Aequorea victoria. Οι δύο άλλοι ερευνητές συνέχισαν την έρευνα για την αξιοποίηση της GFP στη βιοϊατρική έρευνα: Με χρήση τεχνικών γενετικής μηχανικής, το γονίδιο της GFP μπορεί να ενσωματωθεί στο DNA σχεδόν οποιοδήποτε οργανισμού, συνδεδεμένο μάλιστα με τα γονίδια άλλων πρωτεΐνών που ενδιαφέρουν τους ερευνητές. Το πράσινο φως που εκπέμπει η GFP αποκαλύπτει στους επιστήμονες όχι μόνο πού και πότε εκφράζονται τα υπό εξέταση γονίδια, αλλά και τις μετακινήσεις και της αλληλεπιδράσεις των παραγόμενων πρωτεΐνών. Ο Μάρτινβ Τσάλφι ήταν ο πρωτοπόρος της χρήσης της GFP για τη σήμανση βιομορίων ενώ ο Ρότζερ Τσιεν δημιούργησε πρωτεΐνες παρόμοιες με την GFP οι οποίες λάμπουν με διαφορετικά χρώματα. Αυτό έθεσε στη διάθεση των ερευνητών μια ολόκληρη παλέτα για την ταυτόχρονη παρακολούθηση πολλών πρωτεϊνών και κυτταρικών διαδικασιών. Τα βραβεία, συνοδευόμενα από χρηματικό έπαθλο 10 εκατ. σουηδικών κορονών, απονέμονται σε ειδική τελετή που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου στη Στοκχόλμη, με εξαίρεση το Νόμπελ Ειρήνης που απονέμεται στο Όσλο της Νορβηγίας. Τα Νόμπελ που απομένει να ανακοινωθούν φέτος είναι τα Λογοτεχνίας και Ειρήνης μέχρι την Παρασκευή, ενώ το Νόμπελ Οικονομικών ανακοινώνεται τη Δευτέρα. Newsroom ΔΟΛ