Η κοινωνία ως θεσμός

Από Α. Πετρούλια με σημείωση:Κατωτέρω περιγράφεται το πώς διά της μετριοκρατίας καθηλωθήκαμε στην παρακμή…επίσης περιέχεται το πώς αλλάζουμε ρότα, πορευόμενοι από την παρακμή στην ακμή…ακριβώς δηλαδή ό,τι πρακτικά ενεργούμε-προωθούμε και αντίστοιχα θα παρουσιάσουμε σε διεθνές συνέδριο περί «αυτοδιοίκησης» το ερχόμενο Σάββατο, υπό τον τίτλο «καινοτομία και βιώσιμη ανάπτυξη: Εντευκτήριο της κερκυραϊκής κοινωνίας των πολιτών»…Α.Π.!

Η κοινωνία ως θεσμός

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ / ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 13-6-2009

Καλοδεχούμενος πάντα ο καθηγητικός λόγος ως προϊόν μακροχρόνιας έρευνας και επιστημονικής σκέψης.

Από την αλληλογραφία μου με πρώην πρύτανη απορρέουν αβίαστα τα εξής: η ψήφος μας δεν έχει αντιπροσωπευτικό πρόσημο. Για να αποκτήσει, πρέπει ο πολίτης να είναι πολιτειακό σώμα, δηλαδή θεσμός της πολιτείας σε διάρκεια, ώστε να λειτουργεί ως δήμος. Το σώμα των πολιτών συγκροτεί στιγμιαίο δήμο μόνο τη στιγμή-μέρα της ψήφου και αυτοδικαίως ύστερα διαλύεται, παύει να υπάρχει. Αρα δεν μπορεί να ασκήσει τις αρμοδιότητες του εντολέα, που θα μετέβαλαν τη σχέση του με τον πολιτικό σε αντιπροσωπευτικές. Το Σύνταγμα το προβλέπει ρητά: ο πολιτικός από τη στιγμή της εκλογής του δεν υπακούει στον πολίτη, αλλά στη «συνείδησή» του. Δηλαδή αυτονομείται από την κοινωνική βούληση· δεν υπόκειται σε ανάκληση, δεν ελέγχεται από το σώμα της κοινωνίας, δεν λογοδοτεί στη Δικαιοσύνη για τις πράξεις ή τις παραλείψεις του. Και, οπωσδήποτε, για να είναι οι πολιτικοί αντιπρόσωποι της κοινωνίας θα πρέπει να ορίζεται ότι η κοινωνία είναι ο αντιπροσωπευόμενος.

Ομως κατά το Σύνταγμα, το κάθε Σύνταγμα, εντολέας είναι το έθνος (η συνείδηση της κοινωνίας που -αποφασίζεται ότι- δεν έχει την αρμοδιότητα να τη διαμορφώνει και να την εκφράζει η ίδια, αλλά το κράτος), το Δημόσιο (το κράτος) ή έστω το γενικό συμφέρον (που και πάλι δεν ταυτίζεται με το κοινό). Εάν η σχέση κοινωνίας - κράτους ήταν αντιπροσωπευτική, ο πολιτικός δεν θα εδικαιούτο να διαφοροποιηθεί και δεν θα καθόριζε αυτός τι είναι ορθό για την οικονομία λ.χ. ή την εξωτερική πολιτική, αλλά το σώμα της κοινωνίας. Το σύστημα δεν είναι αντιπροσωπευτικό, άρα οι πολιτικοί δεν είναι αντιπρόσωποί μας. Θα μπορούσε να είναι μόνο εάν η αρμοδιότητα του εντολέα περιέλθει στην κοινωνία, η οποία για να την ασκήσει θα πρέπει να συγκροτηθεί σε σώμα, σε θεσμό της πολιτείας. Προκύπτουν δύο τινά. Το παρόν σύστημα δεν είναι αντιπροσωπευτικό και φυσικά δεν είναι δημοκρατικό. Είναι δύο διαφορετικά συστήματα, που δεν χωρούν στην ίδια επικράτεια! (Τονίζει εδώ ο καθηγητής ότι θα γίνει σεισμός αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, θα αλλάξει άρδην η «ατζέντα» του πολιτικού διαλόγου.)

Το δεύτερο είναι να προχωρήσουμε σε μορφές μετατροπής της κοινωνίας σε θεσμό της πολιτείας. Αλλά δεν είναι του παρόντος.

Λίγο ώς πολύ η ελληνική κοινωνία γνωρίζει, έστω ασυνείδητα, ότι η ψήφος της πάει στα σκουπίδια, ότι οι πολιτικοί κάθε χρώματος εκβιάζουν την ψήφο μας έως τη στιγμή της εκλογής τους. Μετά... υπακούουν στο Σύνταγμα, που ορίζει ότι ο πολιτικός υπακούει με τη σειρά του στη «συνείδησή» του και όχι στην κοινωνία βεβαίως. Μ' αυτήν τη γνώση λοιπόν, ξεκάθαρη ή ασυνείδητη, αρνήθηκαν οι μισοί Ελληνες να κατέλθουν στον εκλογικό «αγώνα» και να ασκήσουν το... αναφαίρετο δικαίωμα της ψήφου. Εξ αυτών προκύπτει ότι είναι βαθιά πολιτικοποιημένοι και όχι βεβαίως ιδιώται ή αχρείοι ή όπως αλλιώς μερικοί βιάστηκαν να τους χαρακτηρίσουν. Εάν απαξιώνεις με υβριστικούς χαρακτηρισμούς τους μισούς συμπολίτες, δύο τινά συμβαίνουν: ή ότι η έπαρσή σου έχει χτυπήσει κόκκινο ή ότι έχεις πάψει πια να έχεις επαφή με την κοινωνία (λ.χ., Πάγκαλος). Είναι άτιμο πράγμα η δοκησισοφία και το βόλεμα, όπως επίσης και η ψευδαίσθηση ότι η συμμετοχή στις εκλογές πιέζει τους κυβερνώντες ή τους ελέγχει.

Δέχτηκα μια επιστολή στην οποία σημειωνόταν, υπό απειλητικό σχεδόν τόνο: «Αφήστε εμάς τους 10.000 συνειδητοποιημένους να ψηφίζουμε μόνοι και να εκλέγουμε όποιον γουστάρουμε». Τι να πεις... Αμα κόψει καπίστρι το άλογον της ματαιοδοξίας, τίποτε δεν το συγκρατεί. Είναι όντως δύσκολο να σκέφτεσαι δημοκρατικά, να δρας και να ζεις δημοκρατικά, ιδίως όταν έχεις εξαναγκαστεί να λησμονήσεις το πρώτο συνθετικό της Δημοκρατίας. Ομως όλοι χωρούμε σε μια μορφή Δημοκρατίας: έξυπνοι, «εξυπνάκηδες», διαβασμένοι, αναλφάβητοι, «πρωτευουσιάνοι», «επαρχιώτες» κ.λπ. Το σώμα της κοινωνίας αποτελείται από σώματα ανθρώπων, ορατά, προς Θεού· το σώμα προηγείται του πνεύματος, απ' αυτό εκπορεύεται το δεύτερο. Η Δημοκρατία απαιτεί διαχωρισμούς ιδεολογικούς (συγκρουσιακούς), όχι οντικούς (η απόρριψη είναι σαν θανάτωση, έλεος). Ας συμφωνήσουμε όλοι ότι δεν είναι και τόσο σόι η Δημοκρατία μας, ότι μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα αν θέλουμε κι αν προσπαθήσουμε και μετά ας διαπληκτιζόμεθα όσο θέλουμε. Γούστο θα έχει, ούτως ή άλλως. stamg@enet.gr